Στην αχανή έκταση της ανθρώπινης ιστορίας, κάθε σημαντικό άλμα στην τεχνολογική καινοτομία έχει συχνά γίνει δεκτό με ένα μείγμα δέους και φόβου. Καθώς βρισκόμαστε στο μεταίχμιο μιας νέας εποχής προόδου, η οποία τροφοδοτείται από την τεχνητή νοημοσύνη (AI), την τεχνολογία blockchain και πολλά άλλα, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η τεχνοφοβία, ο φόβος για το νέο και το άγνωστο, αναδύεται. Ωστόσο, αντί να υποκύψουμε στον φόβο, πρέπει να τον ξεπεράσουμε, κατανοώντας την τεχνολογία ως εργαλείο που θα μας βοηθήσει να ανεβούμε σε νέα ύψη και όχι ως εχθρό που έχει βαλθεί να μας σφετεριστεί.
Οι ανησυχίες δεν είναι εντελώς αβάσιμες. Φωνές από τον κόσμο της τεχνολογίας, όπως ο “νονός” της Τεχνητής Νοημοσύνης, Geoffrey Hinton, έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου, τροφοδοτώντας την αίσθηση της επικείμενης καταστροφής. Αλλά ας μην ξεχνάμε — με κάθε τεχνολογική πρόοδο, από την τυπογραφία μέχρι το διαδίκτυο, αντιμετωπίσαμε παρόμοιες ανησυχίες, και παρόλα αυτά, η κοινωνία ευημερούσε και εξελισσόταν.
Για να περιηγηθούμε σε αυτό το άγνωστο πεδίο, πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με την τεχνολογία. Η τεχνητή νοημοσύνη και άλλες αναδυόμενες τεχνολογίες δεν είναι δυσοίωνες δυνάμεις έτοιμες να μας εκτοπίσουν, αλλά εργαλεία, που ενισχύουν τις ικανότητές μας και συμπληρώνουν τις έμφυτες δεξιότητές μας.
Ας πάρουμε για παράδειγμα τη δημοσιογραφία. Ο φόβος ότι η ΤΝ θα εκτοπίσει τους δημοσιογράφους είναι μεγάλος. Ωστόσο, ας θυμηθούμε ότι ένα chatbot, όσο εξελιγμένο και αν είναι, δεν μπορεί ποτέ να αναπαραγάγει την ανθρώπινη επαφή. Μπορεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη των αυτόπτων μαρτύρων, να παρηγορήσει έναν πενθούντα συνεντευξιαζόμενο ή να βουτήξει με το κεφάλι σε μια ανασφαλή περιοχή για ένα ρεπορτάζ; Απίθανο. Αντίθετα, η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να βοηθήσει τους δημοσιογράφους με καθημερινές εργασίες, απελευθερώνοντάς τους να επικεντρωθούν στην εμπεριστατωμένη αφήγηση ιστοριών και στο ερευνητικό ρεπορτάζ.
Αλλά ναι, οι προκλήσεις εξακολουθούν να υφίστανται. Η κατάχρηση της τεχνολογίας deepfake, οι παραβιάσεις δεδομένων και οι παραβιάσεις της ιδιωτικής ζωής αποτελούν βάσιμες ανησυχίες. Αλλά και πάλι, πρόκειται για ανθρώπινες καταχρήσεις της τεχνολογίας. Η τεχνοφοβία δεν είναι η λύση. Αντ’ αυτού, πρέπει να επικεντρωθούμε στη δημιουργία ισχυρών νόμων και ηθικών κατευθυντήριων γραμμών για τη χρήση της τεχνολογίας. Καθώς χαρτογραφούμε αυτά τα νερά, η επανεξέταση των νόμων της ρομποτικής του Isaac Asimov θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως κατευθυντήρια πυξίδα.
Ο Asimov, ένας οραματιστής συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας, διατύπωσε αυτές τις κατευθυντήριες αρχές στα μέσα του 20ού αιώνα, πολύ πριν από την έλευση της σύγχρονης ΤΝ. Οι νόμοι ορίζουν: 1) Ένα ρομπότ δεν μπορεί να τραυματίσει έναν άνθρωπο ή, μέσω της απραγίας του, να επιτρέψει σε έναν άνθρωπο να υποστεί βλάβη, 2) Ένα ρομπότ πρέπει να υπακούει στις εντολές που του δίνουν οι άνθρωποι, εκτός εάν οι εντολές αυτές έρχονται σε σύγκρουση με τον Πρώτο Νόμο, και 3) Ένα ρομπότ πρέπει να προστατεύει την ύπαρξή του, εφόσον η προστασία αυτή δεν έρχεται σε σύγκρουση με τον Πρώτο ή τον Δεύτερο Νόμο. Αν και έχουν σχεδιαστεί για φανταστικά ανθρωποειδή ρομπότ, οι νόμοι αυτοί προσφέρουν πολύτιμη εικόνα για την τρέχουσα πραγματικότητά μας, τονίζοντας τη σημασία της προτεραιότητας της ανθρώπινης ασφάλειας, της υπακοής σε ηθικές οδηγίες και της αυτοσυντήρησης εντός καθορισμένων ορίων. Η προσαρμογή και η εφαρμογή αυτών των νόμων στα σύγχρονα, ψηφιακά “ρομπότ” μας θα μπορούσε να αποτελέσει ένα καίριο βήμα στη διαμόρφωση ενός υπεύθυνου και ηθικού τοπίου ΤΝ.
Εν κατακλείδι, βρισκόμαστε σε ένα μοναδικό σταυροδρόμι. Το μέλλον είναι αβέβαιο, και ναι, μπορεί να είναι τρομακτικό. Η απάντηση δεν είναι να απομακρυνθούμε από την τεχνολογία από φόβο, αλλά να την αγκαλιάσουμε με κατανόηση και σύνεση.
Η τεχνολογία είναι ένα εργαλείο, ένα μέσο για έναν σκοπό. Δεν είναι ο αντίπαλός μας, αλλά ο σύμμαχός μας. Είναι καιρός να ξεπεράσουμε την τεχνοφοβία μας και να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες αυτού του εργαλείου, καθοδηγώντας το με την ανθρωπιά και τη συλλογική μας σοφία.
Άλλωστε, δεν είμαστε απλοί θεατές στο θέατρο του μέλλοντος- είμαστε οι αρχιτέκτονές του. Η αφήγηση του μέλλοντος είναι δική μας για να τη γράψουμε. Ας διασφαλίσουμε ότι δεν θα είναι αυτή του φόβου αλλά του θάρρους, της καινοτομίας και της ακλόνητης πίστης στην ικανότητα του ανθρώπινου πνεύματος να εξελίσσεται και να ευδοκιμεί. Γιατί στο τέλος της ημέρας, δεν πρόκειται για την άνοδο των μηχανών, αλλά για την άνοδο της ανθρωπότητας.