Το Κέντρο Προγραμματισμού Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) παρουσίασε μια ενδιαφέρουσα ανάλυση της ελληνικής οικονομίας, επισημαίνοντας τόσο τα επιτεύγματα όσο και τους κινδύνους που καθιστούν αναγκαίες τις επείγουσες οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Το βασικό μήνυμα είναι ξεκάθαρο: ενώ η Ελλάδα απολαμβάνει μια περίοδο σχετικής οικονομικής σταθερότητας, η βιωσιμότητα αυτής της ανάπτυξης εξαρτάται από ολοκληρωμένες μεταρρυθμίσεις.
Σημαντική Οικονομική Πρόοδος στην Ελλάδα
Τα τελευταία χρόνια, η ελληνική οικονομία έχει σημειώσει αξιοσημείωτη πρόοδο:
- Ισχυροί ρυθμοί ανάπτυξης που υπερβαίνουν πολλούς από τους εταίρους της στην Ευρωζώνη.
- Μείωση της ανεργίας, προσφέροντας ελπίδα σε πολλούς εργαζόμενους.
- Πτώση του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ.
- Αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας στην επενδυτική βαθμίδα.
- Αύξηση των επενδύσεων, ανάκαμψη των εξαγωγών και ενίσχυση της χρηματιστηριακής αγοράς.
Χρόνιες Διαρθρωτικές Αδυναμίες που Υπονομεύουν τη Σταθερότητα
Παρά τα θετικά σημάδια, υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις:
- Υπερβολική εξάρτηση από την ιδιωτική κατανάλωση, με τις δαπάνες των νοικοκυριών να αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 70% του ΑΕΠ.
- Περιορισμένες επενδύσεις σε τομείς υψηλής αξίας, με έμφαση στις κατασκευές.
- Ανάγκη για οικονομική διαφοροποίηση και αύξηση της παραγωγικότητας.
Έξι Κρίσιμοι Τομείς Μεταρρυθμίσεων
Το ΚΕΠΕ επισημαίνει έξι τομείς που απαιτούν άμεση δράση:
1. Αγορές Αγαθών και Υπηρεσιών
- Ολιγοπωλιακές δομές διατηρούν υψηλές τιμές.
- Καταπνίγεται ο ανταγωνισμός και αποθαρρύνονται οι ξένες επενδύσεις.
2. Φορολογικό Σύστημα
- Πολυπλοκότητα και αναποτελεσματικότητα επιβαρύνουν τους μισθωτούς.
- Αποτυχία διεύρυνσης της φορολογικής βάσης.
3. Φοροδιαφυγή και ΦΠΑ
- Επίμονη φοροδιαφυγή υπονομεύει τη δημοσιονομική σταθερότητα.
- Περίπλοκες δομές ΦΠΑ δημιουργούν σύγχυση και ανισότητες.
4. Αγορά Εργασίας
- Ατελείς μεταρρυθμίσεις δεν ευθυγραμμίζουν τις δεξιότητες του εργατικού δυναμικού με τις ανάγκες της αγοράς.
5. Γραφειοκρατία
- Γραφειοκρατική αδράνεια εμποδίζει την οικονομική αποτελεσματικότητα, παρά τις προσπάθειες ψηφιοποίησης.
6. Δικαστικό Σύστημα και Θεσμοί
- Μακροχρόνιοι χρόνοι διεκπεραίωσης υποθέσεων μειώνουν την ελκυστικότητα για επενδυτές.
- Αδύναμη θεσμική αξιοπιστία υπονομεύει την εμπιστοσύνη.
Ο Οδικός Χάρτης Μεταρρυθμίσεων του ΚΕΠΕ
Το ΚΕΠΕ προτείνει συγκεκριμένες δράσεις:
- Κυβερνητική δράση για την υπέρβαση της θεσμικής αδράνειας.
- Αποτελεσματική απορρόφηση της χρηματοδότησης της ΕΕ, ιδιαίτερα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
- Επίτευξη δημοσιονομικής ισορροπίας με πρωτογενές πλεόνασμα 2% του ΑΕΠ.
- Στοχευμένες επενδύσεις στην υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση για μεσοπρόθεσμα αναπτυξιακά οφέλη.
Οι Προκλήσεις Μετά το 2027
Μετά το 2027, οι κίνδυνοι αυξάνονται:
- Υψηλά επίπεδα χρέους περιορίζουν τη δημοσιονομική ευελιξία.
- Δημογραφικές πιέσεις λόγω γήρανσης του πληθυσμού.
- Νέοι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ θα περιορίσουν τη δυνατότητα της κυβέρνησης για τόνωση της οικονομίας μέσω δημόσιων δαπανών.
Συμπέρασμα: Η Ώρα για Αλλαγή είναι Τώρα
Η Ελλάδα βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή. Η κυβέρνηση πρέπει να αξιοποιήσει την τρέχουσα οικονομική δυναμική για να θεσπίσει μεταρρυθμίσεις που θα δημιουργήσουν μια πιο ανθεκτική και δίκαιη οικονομία. Εάν εκμεταλλευτούμε αυτό το «παράθυρο ευκαιρίας», μπορούμε να μεταβούμε σε ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης, υποστηριζόμενο από ανταγωνιστικές αγορές, ένα αποτελεσματικό φορολογικό καθεστώς και ενδυναμωμένους θεσμούς. Χωρίς άμεσες και αποφασιστικές μεταρρυθμίσεις, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα θα μπορούσαν να γίνουν ανυπέρβλητες στο εγγύς μέλλον. Το μήνυμα του ΚΕΠΕ είναι επείγον: η ώρα για αλλαγή είναι τώρα.