Σε μια πρόσφατη παρέμβασή του ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) επισημαίνοντας τις πιεστικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις ενόψει των ευρωεκλογών, απευθύνεται έκκληση προς την ΕΕ να εφαρμόσει άμεσα, τολμηρά μέτρα για την αντιμετώπιση των οικονομικών απειλών από τις ΗΠΑ και την Κίνα εν μέσω εντεινόμενων γεωπολιτικών ανταγωνισμών. Ο επείγων αυτός χαρακτήρας αντικατοπτρίζεται στις εκκλήσεις για μια πιο αποτελεσματική ενιαία αγορά, απαλλαγμένη από την υπερρύθμιση και υποστηριζόμενη από υποδομές που προωθούν τη συνδεσιμότητα και την ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη. Ο στόχος είναι να γεφυρωθεί το χάσμα ανταγωνιστικότητας και να ενισχυθεί η αναπτυξιακή πορεία της Ευρώπης καθώς πλησιάζουμε στο 2030.
Στο επίκεντρο αυτού του οράματος βρίσκεται η ανάγκη απλούστευσης των κανονιστικών ρυθμίσεων για τη διευκόλυνση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και για την ενθάρρυνση των επενδύσεων σε ένα περιβάλλον φιλικό προς τις επιχειρήσεις. Η απλούστευση των κανονισμών είναι απαραίτητη για την επαναβιομηχάνιση, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την προώθηση της καινοτομίας. Η γραφειοκρατία, η υπερβολική ρύθμιση και η έλλειψη συνεκτικών βιομηχανικών πολιτικών περιγράφονται ως «βραδυφλεγείς βόμβες» που υπονομεύουν τα θεμέλια της οικονομικής δομής της Ευρώπης.
Για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, προτείνεται η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού επενδυτικού ταμείου, το οποίο θα περιλαμβάνει τουλάχιστον το 10% του προϋπολογισμού της ΕΕ. Το ταμείο αυτό θα στηρίξει την ενεργειακή μετάβαση, την εσωτερική παραγωγή και την καινοτομία, ενώ παράλληλα θα απλοποιήσει δραστικά τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, θα αυξήσει τα κατώτατα όρια ενισχύσεων σε βασικούς τομείς και θα αυξήσει το όριο των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας σε 900.000 ευρώ για τρία χρόνια. Επιπλέον, ζητείται ο διπλασιασμός των συγχρηματοδοτούμενων πόρων για επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία σε στρατηγικούς τομείς κρίσιμης σημασίας για την αυτονομία και την ανάπτυξη της ΕΕ.
Το σημερινό βιομηχανικό τοπίο, ιδίως στην Ελλάδα, είναι γεμάτο προκλήσεις όπως οι διαταραχές της αλυσίδας εφοδιασμού, οι ελλείψεις πρώτων υλών, η εκτίναξη του ενεργειακού κόστους και οι γεωπολιτικές εντάσεις που οδηγούν σε αύξηση των τιμών των ναύλων. Παράλληλα με αυτά τα ζητήματα, η επείγουσα ανάγκη για βιώσιμη ανάπτυξη και αντιμετώπιση της έλλειψης εργατικού δυναμικού παραμένει επιτακτική. Επιπλέον, οι ταχέως μεταβαλλόμενες προσδοκίες των καταναλωτών απαιτούν ευελιξία και προσαρμοστικότητα από τις βιομηχανικές επιχειρήσεις για να ανταποκριθούν στις απρόβλεπτες απαιτήσεις.
Τα γραφειοκρατικά εμπόδια επιδεινώνουν τα προβλήματα αυτά, επιβαρύνοντας την αντοχή των επιχειρήσεων. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, η δικαστική διαδικασία είναι αξιοσημείωτα αργή, καθώς διαρκεί σημαντικά περισσότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ, γεγονός που αποτρέπει τις επενδύσεις και παρεμποδίζει την οικονομική δραστηριότητα. Η αναποτελεσματικότητα αυτή αναδεικνύεται ως σημαντικός παράγοντας για τις επιχειρηματικές αποφάσεις, με την ανάγκη για ένα σταθερό φορολογικό πλαίσιο, ένα διαχειρίσιμο ενεργειακό κόστος και ένα αποτελεσματικό δικαστικό σύστημα να είναι υψίστης σημασίας.
Παρά τη σχετική πρόοδο, όπως η ψηφιοποίηση των διασυνδέσεων κράτους-επιχειρήσεων και η βελτίωση των υπηρεσιών δημοσίων συμβάσεων, υπάρχει ευρεία έκκληση για επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων. Η αποτελεσματική δημόσια διοίκηση, τα μέτρα κατά της διαφθοράς και η δημοσιονομική ανταγωνιστικότητα είναι κρίσιμοι τομείς που χρήζουν ενίσχυσης.
Το γραφειοκρατικό τέλμα οδηγεί τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις στην αναζήτηση ευκαιριών αλλού, ιδίως στις ΗΠΑ, όπου ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA) προσφέρει σημαντικά κίνητρα για επενδύσεις στην πράσινη οικονομία. Αυτό το πακέτο ύψους 369 δισεκατομμυρίων δολαρίων προσελκύει τις ευρωπαϊκές εταιρείες να επενδύσουν σημαντικά στην αγορά των ΗΠΑ, αναδεικνύοντας το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που διαθέτουν οι ΗΠΑ με τις δυναμικές οικονομικές πολιτικές τους.
Η τάση αυτή υπογραμμίζει το διευρυνόμενο οικονομικό χάσμα μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ. Το 2008, το ΑΕΠ της ΕΕ ξεπέρασε αυτό των ΗΠΑ, αλλά η χρηματοπιστωτική κρίση και η επακόλουθη υποτονική ανάκαμψη άφησαν την ΕΕ πίσω. Σήμερα, η οικονομία των ΗΠΑ σημειώνει ραγδαία άνοδο με ΑΕΠ που πλησιάζει τα 28 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ το ΑΕΠ της ΕΕ παραμένει γύρω στα 19 τρισεκατομμύρια δολάρια. Αυτή η αυξανόμενη διαφορά υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για την ΕΕ να υιοθετήσει πιο δυναμικές και ευέλικτες οικονομικές πολιτικές για να παραμείνει ανταγωνιστική στην παγκόσμια σκηνή.
Η έκκληση για δράση είναι κατηγορηματική: Η Ευρώπη πρέπει να εξορθολογήσει το ρυθμιστικό της πλαίσιο, να προωθήσει την καινοτομία και να δημιουργήσει ένα πιο φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον για να αντιστρέψει την οικονομική της στασιμότητα και να ανταγωνιστεί αποτελεσματικά παγκόσμιους γίγαντες όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα. Χωρίς αποφασιστική και ταχεία δράση, η ΕΕ κινδυνεύει να μείνει περισσότερο πίσω στον παγκόσμιο οικονομικό αγώνα.