Διαβάζοντας την ανάλυση του Vince Cable στους Financial Times, είναι σαφές ότι υποστηρίζει ότι η βιομηχανική πολιτική πρέπει να έχει τις ρίζες της στην εφαρμοσιμότητα και όχι στις επιτελεστικές ενέργειες. Οι προβληματισμοί του εμβαθύνουν στην εξέλιξη της βιομηχανικής στρατηγικής στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπογραμμίζοντας τη μετάβασή της από το να θεωρείται ως ένα ξεπερασμένο κατάλοιπο των προ-ψηφιακών οικονομιών σε ένα ουσιαστικό πλαίσιο για την πλοήγηση στις σημερινές προκλήσεις της γεωπολιτικής αβεβαιότητας, των πράσινων μεταβάσεων και των τεχνολογικών ανακατατάξεων.
Ο Cable υπογραμμίζει ότι η βιομηχανική πολιτική δεν μπορεί να επιτύχει εάν παραμείνει ένα απλό ρητορικό εργαλείο για τις κυβερνήσεις ή μια πλατφόρμα για ιδεολογικές τοποθετήσεις. Αντίθετα, πρέπει να είναι ρεαλιστική, να επικεντρώνεται στα αποτελέσματα και να διαμορφώνεται από τη συνεργασία με τις επιχειρήσεις. Η ουσία του επιχειρήματός του έγκειται στην αναγνώριση ότι οι καλά σχεδιασμένες βιομηχανικές στρατηγικές απαιτούν σαφείς στόχους, οικονομική δέσμευση και προσαρμοστικότητα στις εξελισσόμενες συνθήκες της αγοράς. Αντλώντας στοιχεία από τις επιτυχίες και τις αποτυχίες των προηγούμενων προσπαθειών του Ηνωμένου Βασιλείου, ο Cable υπογραμμίζει πέντε βασικές αρχές για τη διαμόρφωση αποτελεσματικών βιομηχανικών πολιτικών: συμμετοχή των επιχειρήσεων, κατάλληλη κλίμακα, χρηματοδοτικοί πόροι, διατομεακή ολοκλήρωση και διαρθρωτική ευελιξία.
Ένα από τα πιο συναρπαστικά σημεία που διατυπώνει είναι η ανάγκη για συνέχεια σε όλους τους πολιτικούς κύκλους. Η βιομηχανική στρατηγική, από τη φύση της, είναι μια μακροπρόθεσμη προσπάθεια. Αν υποβαθμιστεί σε πολιτικό «παιχνίδι», κινδυνεύει να χάσει την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητά της. Η έκκλησή του για μια μη κομματική, συνεργατική προσέγγιση της βιομηχανικής πολιτικής βρίσκει μεγάλη απήχηση στο σημερινό οικονομικό πλαίσιο, όπου οι κυβερνήσεις πρέπει να αντιμετωπίσουν τις διαρθρωτικές προκλήσεις και ταυτόχρονα να προωθήσουν την καινοτομία και την ανθεκτικότητα.
Εφαρμόζοντας τις ιδέες του Cable στην Ελλάδα
Το πλαίσιο του Cable προσφέρει πολύτιμα διδάγματα για την Ελλάδα, μια χώρα που αντιμετώπισε σημαντικές οικονομικές προκλήσεις την τελευταία δεκαετία, αλλά διαθέτει επίσης ανεκμετάλλευτο δυναμικό σε διάφορους βασικούς κλάδους. Η προσαρμογή των αρχών που περιγράφονται στο άρθρο του στο πλαίσιο της Ελλάδας θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως οδικός χάρτης για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.
1. Οικοδόμηση αξιοπιστίας μέσω επιχειρηματικής συνεργασίας
Η βιομηχανική πολιτική της Ελλάδας πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην πραγματική συνεργασία με τις επιχειρήσεις. Ακριβώς όπως ο Cable τονίζει τη σημασία της συμμετοχής των επιχειρήσεων, οι Έλληνες υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να συνεργαστούν στενά με τους ηγέτες της βιομηχανίας για τον προσδιορισμό των τομέων προτεραιότητας και τον σχεδιασμό εφαρμόσιμων πολιτικών. Για παράδειγμα, ο αναπτυσσόμενος τομέας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ελλάδα -ιδίως η ηλιακή και η αιολική ενέργεια- αποτελεί ευκαιρία για συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την προώθηση της καινοτομίας και την επέκταση της αγοράς.
2. Κατάλληλη κλιμάκωση για την ελληνική οικονομία
Όπως επισημαίνει ο Cable, οι μικρές και μεσαίες οικονομίες δεν μπορούν να μιμηθούν τις στρατηγικές έντασης πόρων των παγκόσμιων υπερδυνάμεων όπως οι ΗΠΑ ή η Κίνα. Η Ελλάδα θα πρέπει να επικεντρωθεί σε κλιμακούμενες, στοχευμένες παρεμβάσεις σε τομείς όπου διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα, όπως ο τουρισμός, η γεωργία και η πράσινη ενέργεια. Αξιοποιώντας τη γεωγραφική της θέση και τους φυσικούς της πόρους, η Ελλάδα μπορεί να αποκτήσει ηγετική θέση σε εξειδικευμένους τομείς της ευρωπαϊκής αγοράς.
3. Εξασφάλιση χρηματοδοτικής στήριξης και μακροπρόθεσμης δέσμευσης
Η έμφαση που δίνει ο Cable στη συγχρηματοδότηση της Έρευνας και Ανάπτυξης και στην προώθηση μακροπρόθεσμων επενδύσεων είναι ιδιαίτερα σημαντική για την Ελλάδα. Τα κονδύλια ανάκαμψης της ΕΕ και οι εθνικοί πόροι θα πρέπει να κατευθύνονται προς βιομηχανικές πρωτοβουλίες που τονώνουν τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Προγράμματα που υποστηρίζουν την υιοθέτηση τεχνολογίας στη γεωργία, την ψηφιοποίηση στις μικρές επιχειρήσεις και την αναβάθμιση των ενεργειακών υποδομών όχι μόνο θα προσελκύσουν επενδύσεις αλλά και θα θέσουν τα θεμέλια για βιώσιμη ανάπτυξη.
4. Ολοκλήρωση πολιτικών σε όλους τους τομείς
Η άρση των στεγανών είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική βιομηχανική πολιτική. Η στρατηγική της Ελλάδας θα πρέπει να συνδέσει την εκπαίδευση, την επαγγελματική κατάρτιση, τη χρηματοδοτική πρόσβαση και την προώθηση των εξαγωγών σε ένα συνεκτικό πλαίσιο. Για παράδειγμα, η ευθυγράμμιση των προγραμμάτων κατάρτισης με τις ανάγκες των τομέων της πράσινης ενέργειας και της τεχνολογίας μπορεί να αντιμετωπίσει το έλλειμμα δεξιοτήτων και ταυτόχρονα να ενισχύσει την απασχόληση.
5. Εξασφάλιση της προσαρμοστικότητας σε μια δυναμική αγορά
Η έκκληση του Cable για ευελιξία είναι ιδιαίτερα ζωτικής σημασίας σε μια ταχέως μεταβαλλόμενη παγκόσμια οικονομία. Η Ελλάδα θα πρέπει να αποφύγει τα άκαμπτα βιομηχανικά σχέδια και αντ’ αυτού να θεσπίσει μηχανισμούς για τακτική αναθεώρηση και προσαρμογή. Για παράδειγμα, οι πολιτικές που υποστηρίζουν τον τομέα του τουρισμού θα πρέπει να ενσωματώνουν τις αναδυόμενες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη για εξατομικευμένες εμπειρίες, προωθώντας παράλληλα τη βιωσιμότητα, ώστε να ευθυγραμμιστούν με τις παγκόσμιες τάσεις.
Θα ωφελούσε την Ελλάδα αυτή η προσέγγιση;
Αναμφίβολα, η υιοθέτηση μιας εφαρμοσμένης, προσανατολισμένης στις επιχειρήσεις βιομηχανικής στρατηγικής θα αποφέρει σημαντικά οφέλη στην Ελλάδα. Στοχεύοντας σε βασικούς τομείς όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η ψηφιακή καινοτομία και ο βιώσιμος τουρισμός, η Ελλάδα μπορεί να τοποθετηθεί ως περιφερειακός ηγέτης σε τομείς αυξανόμενης παγκόσμιας σημασίας. Επιπλέον, η έμφαση στη μακροπρόθεσμη συνέχεια και συνεργασία θα μπορούσε να βοηθήσει την Ελλάδα να ξεπεράσει τις ιστορικές προκλήσεις της πολιτικής αστάθειας και της γραφειοκρατικής αδράνειας.
Μια τέτοια στρατηγική θα μπορούσε επίσης να αντιμετωπίσει συστημικά ζητήματα, όπως η ανεργία των νέων και η εξάρτηση της χώρας από βιομηχανίες χαμηλής προστιθέμενης αξίας. Με την προώθηση της καινοτομίας, την ενίσχυση των δεξιοτήτων και την προσέλκυση επενδύσεων, η Ελλάδα μπορεί να οικοδομήσει μια πιο ανθεκτική και ανταγωνιστική οικονομία. Το κλειδί, όπως υποδεικνύει ο Cable, είναι να διασφαλιστεί ότι η βιομηχανική πολιτική δεν θα είναι μια επιτελεστική άσκηση, αλλά ένα πρακτικό, προσανατολισμένο στα αποτελέσματα πλαίσιο σχεδιασμένο να αποφέρει πραγματικά οφέλη για τις επιχειρήσεις, τους εργαζόμενους και την κοινωνία στο σύνολό της.
Μπορείτε να διαβάσετε όλο το άρθρο του Vince Cable στους Financial Times, εδώ.